Giữa “rừng” công cụ AI đang đua nhau nở rộ, có bao giờ bạn tự hỏi: mục đích cuối cùng của việc ứng dụng AI là gì? Chúng ta đang kỳ vọng điều gì ở những công nghệ tưởng chừng như phép màu này? Phải chăng chỉ đơn thuần là chạy theo trào lưu, hay thực sự tìm kiếm một “trợ thủ” đắc lực để nâng cao năng lực bản thân và kiến tạo thành công? Câu hỏi này, tưởng chừng đơn giản, lại vô cùng quan trọng khi định hướng cách chúng ta tiếp cận và sử dụng công cụ AI một cách hiệu quả và bền vững.
Mục đích cuối cùng của việc dùng công cụ AI là gì?
Theo tôi, mục đích cuối cùng của việc sử dụng công cụ AI không phải là thay thế con người hay làm cho công việc trở nên phức tạp hơn, mà ngược lại, là để hỗ trợ và nâng cao khả năng của con người trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Cụ thể hơn, có thể kể đến các mục đích chính sau:
- Tăng năng suất và hiệu quả làm việc: AI có thể tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại, tốn thời gian, hoặc đòi hỏi độ chính xác cao mà con người dễ mắc lỗi. Ví dụ, AI có thể giúp xử lý dữ liệu lớn, tạo báo cáo, trả lời các câu hỏi thường gặp, dịch văn bản, v.v. Nhờ đó, con người có thể tập trung vào những công việc đòi hỏi sự sáng tạo, tư duy chiến lược và kỹ năng mềm mà máy móc khó thay thế.
- Mở rộng khả năng và sự sáng tạo: AI có thể cung cấp cho chúng ta những công cụ mới để khám phá những ý tưởng, giải pháp mà trước đây khó tiếp cận. Ví dụ, AI có thể giúp tạo ra hình ảnh, âm nhạc, văn bản, mã code, v.v. theo những phong cách khác nhau, gợi ý những ý tưởng mới, hoặc phân tích dữ liệu để tìm ra những mô hình và xu hướng ẩn sâu. Điều này có thể giúp con người sáng tạo hơn, giải quyết vấn đề hiệu quả hơn và đưa ra những quyết định sáng suốt hơn.
- Giải quyết các vấn đề phức tạp: Nhiều vấn đề trong cuộc sống và công việc đòi hỏi khả năng phân tích dữ liệu lớn, nhận diện mẫu, và đưa ra dự đoán chính xác. AI, đặc biệt là học máy (Machine Learning) và trí tuệ nhân tạo sâu (Deep Learning), có thể giúp chúng ta xử lý những vấn đề này một cách hiệu quả. Ví dụ, AI có thể được sử dụng để dự báo thời tiết, phát hiện bệnh tật sớm, tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải thiện giao thông, v.v.
- Cá nhân hóa trải nghiệm: AI có thể giúp tạo ra những trải nghiệm phù hợp với từng cá nhân. Ví dụ, các hệ thống gợi ý (recommendation system) dựa trên AI có thể đề xuất sản phẩm, nội dung, dịch vụ phù hợp với sở thích và nhu cầu của từng người. Các chatbot AI có thể cung cấp hỗ trợ khách hàng cá nhân hóa 24/7.
- Dân chủ hóa công nghệ: Các công cụ AI ngày càng trở nên dễ tiếp cận và sử dụng hơn, ngay cả đối với những người không có kiến thức chuyên sâu về lập trình hay khoa học máy tính. Điều này giúp cho nhiều người hơn có thể tận dụng sức mạnh của AI để giải quyết các vấn đề của riêng mình, hoặc nâng cao hiệu quả công việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Có nên chạy theo công cụ A mà bỏ công cụ B hay công cụ B mà bỏ công cụ C?
Về việc lựa chọn công cụ AI, tôi nghĩ rằng không nên chạy theo một cách mù quáng chỉ vì một tính năng mới hoặc vì đó là công cụ “hot” nhất hiện tại. Việc chuyển đổi giữa các công cụ nên được xem xét một cách chiến lược và dựa trên nhu cầu thực tế của bạn. Dưới đây là một số yếu tố bạn nên cân nhắc:
- Xác định rõ mục tiêu và nhu cầu: Trước khi quyết định chuyển đổi công cụ, hãy tự hỏi bản thân: Bạn muốn đạt được điều gì khi sử dụng công cụ AI? Công cụ hiện tại của bạn đang gặp vấn đề gì? Tính năng mới mà công cụ A có thực sự cần thiết cho công việc của bạn hay không?
- Đánh giá tính năng và hiệu quả của từng công cụ: Hãy tìm hiểu kỹ về các tính năng, ưu điểm, nhược điểm của công cụ A, B, C. Hãy thử nghiệm (nếu có thể) để xem công cụ nào thực sự phù hợp với quy trình làm việc và phong cách của bạn. Đừng chỉ nhìn vào một tính năng hào nhoáng mà bỏ qua các yếu tố quan trọng khác như độ ổn định, dễ sử dụng, khả năng tích hợp với các công cụ khác, v.v.
- Cân nhắc chi phí và thời gian chuyển đổi: Việc học và làm quen với một công cụ mới đòi hỏi thời gian và công sức. Việc chuyển đổi có thể gây ra gián đoạn trong công việc. Hãy cân nhắc xem chi phí và thời gian chuyển đổi có xứng đáng với lợi ích mà công cụ mới mang lại hay không.
- Tính đến sự ổn định và phát triển lâu dài: Một số công cụ AI có thể mới nổi và có nhiều tính năng hấp dẫn, nhưng có thể chưa ổn định hoặc không có sự hỗ trợ phát triển lâu dài. Hãy ưu tiên các công cụ có cộng đồng người dùng lớn, được phát triển bởi các công ty uy tín, và có lộ trình phát triển rõ ràng.
- Không bỏ hoàn toàn công cụ cũ ngay lập tức: Nếu bạn quyết định thử nghiệm công cụ mới, hãy giữ lại công cụ cũ một thời gian. Bạn có thể sử dụng song song cả hai công cụ để so sánh và đánh giá. Nếu công cụ mới thực sự hiệu quả hơn và phù hợp hơn, bạn có thể dần dần chuyển sang sử dụng công cụ mới hoàn toàn.
Tóm lại:
Mục đích cuối cùng của công cụ AI là để hỗ trợ và nâng cao khả năng của con người, giúp chúng ta làm việc hiệu quả hơn, sáng tạo hơn, và giải quyết các vấn đề phức tạp hơn. Việc lựa chọn công cụ AI nên dựa trên nhu cầu thực tế, đánh giá kỹ lưỡng và cân nhắc các yếu tố khác nhau, không nên chạy theo một cách mù quáng chỉ vì một tính năng nhất thời. Hãy xem công cụ AI là phương tiện, không phải là mục đích cuối cùng. Quan trọng nhất là chúng ta sử dụng công cụ như thế nào để đạt được mục tiêu của mình.
